Bilim İnsanlarından Kritik Uyarı: Mardin Ovası Obruk Tehlikesiyle Karşı Karşıya
850 Metreye İnen Kuyular, Enerji ve Su Krizini Derinleştiriyor
Mardin’de kuraklık ve bilinçsiz sulama nedeniyle hem su kaynakları hızla tükeniyor hem de enerji tüketimi artıyor. Bilim insanları, mevcut gidişatın devam etmesi halinde Mardin Ovası’nın obruk tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu.
Kuyu Derinlikleri 7 Kat Arttı
Mardin Artuklu Üniversitesi Kızıltepe Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Doğan, kuyuların 100-150 metreden 800 metreye kadar indiğini, buna rağmen yer yer suya ulaşılamadığını belirtti. Yaylı Mahallesi’nde yapılan ölçümlerde, kuyuların 700 metreyi aşmasına rağmen başarısız olduğu vurgulandı.
Prof. Doğan, salma sulama yönteminin hâlâ yaygın olarak kullanıldığını ve bu durumun su tüketimini üç kat artırarak obruk oluşumunu kaçınılmaz hale getirdiğini kaydetti.
“Suyu İsraf Etmeden Kullanmalıyız”
Azalan yeraltı su varlıklarının hem toprağın tuzlanmasına hem de yüksek enerji tüketimine neden olduğunu belirten Doğan, mevcut suyun daha verimli ve tasarruflu şekilde kullanılmasının şart olduğunu ifade etti.
Enerji Maliyeti Katlanıyor
Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu, suya ulaşmak için daha derin kuyular açıldığını ve bu durumun elektrik maliyetini artırdığını belirtti. Çullu, “2025 yılının ilk aylarında yağış yetersizdi. Çiftçi daha fazla su kullanmak zorunda kaldı. Bu da daha fazla elektrik tüketimi demek” dedi.
Gece sulaması ve akıllı sulama sistemleriyle yüzde 30’a varan su tasarrufu sağlanabileceğini söyleyen Çullu, bu sistemlerin yaygınlaştırılması gerektiğine dikkat çekti.
Kaçak Elektrik Kullanımı 9 Kat Fazla Tüketime Yol Açıyor
Dicle Elektrik yetkilileri, 800 metreden su çekerek 100 dönümlük bir mısır tarlasını sulayan bir çiftçinin sezonluk yaklaşık 850 bin TL elektrik tükettiğini belirtti. Aynı sulama işlemi kaçak elektrikle yapıldığında bu miktar 7,5 milyon TL’ye eşdeğer enerji tüketimine neden oluyor. Şirket, Mardin genelinde yaklaşık 7 bin kaçak sulama kuyusu bulunduğunu ve bunun elektrik şebekesi üzerinde ağır bir yük oluşturduğunu bildirdi.
Sürdürülebilirlik İçin Ortak Çözüm Şart
Dicle Elektrik ile üniversitelerin yürüttüğü ortak çalışmalarla tarımsal sulamada verimlilik analizleri yapılmaya devam ediyor. Uzmanlar, sulama kanallarının bir an önce devreye alınması, modern sistemlerin çiftçilere öğretilmesi ve kaçak elektrik kullanımının önlenmesinin kritik önemde olduğunu vurguluyor.
Aksi takdirde hem su kaynakları hem de çiftçilerin ekonomik gücü hızla tükenecek; Mardin Ovası’nda ekolojik ve ekonomik bir çöküş yaşanabileceği belirtiliyor.
